«Ακολουθώντας τα βήματα της Αυτοκράτειρας της Ρωμανίας στην Αγία Σοφία»
Κωνσταντινούπολη!
Ένα από τα συγκλονιστικότερα αλλά και άγνωστα σημεία της Πολης! Το ανέβασμα για το Υπερώο της Αγίας Σοφίας.
Η Αγία Σοφία δεν ήταν μόνο ο πατριαρχικός ναός της Κωνσταντινούπολης. Ήταν ο ναός των αυτοκρατόρων, η εκκλησία δηλαδή της αυτοκρατορικής οικογένειας. Στον ναό υπήρχαν δύο αίθουσες που ονομάζονταν “Μητατόρια”, όπου ο αυτοκράτορας μπορούσε να αναπαυτεί και να φάει. Για την αυτοκράτειρα υπήρχε ένας χώρος που ανήκε αποκλειστικά σε αυτήν. Υπήρχε μια κατασκευή που ανέβαινε κλιμακωτά. Σε εκείνο τον χώρο κάθονταν οι κυρίες της τιμής, οι κυρίες της ακολουθίας της αυτοκράτειρας, ενώ πιο ψηλά από όλες ήταν ο θρόνος της. Όταν έπρεπε να είναι όρθια η αυτοκράτειρα τότε μόνο σηκωνόταν από το θρόνο της. Έτσι μπορούσε να δει από ψηλά όλο τον ναό, όλο το αρχοντολόι που ήταν μέσα στην αίθουσα, τον αυτοκράτορα, τον Πατριάρχη και όλους τους παρευρισκόμενους.
Ο γυναικωνίτης ήταν ο χώρος όπου δεν μπορούσαν οι άνδρες να δουν τις γυναίκες, όπου η αυτοκράτειρα ανέβαινε από τον κοχλία*. Δεν περπατούσε, καθόταν σε φορείο το οποίο κρατούσαν 4 ευνούχοι οι οποίοι την ανέβαζαν στο Υπερώο δηλαδή στον γυναικωνίτη.
Η Αγία Σοφία δεν ήταν απλώς ο σπουδαιότερος ναός της Πόλης ήταν η καρδιά της Αυτοκρατορίας, ο τόπος όπου γινόταν ορατή η θεϊκή τάξη μέσα από την αρχιτεκτονική, το φως, τη μυσταγωγία και τα σύμβολα της εξουσίας. Ο κοχλίας, σκοτεινός και σιωπηλός, γινόταν το μονοπάτι της μετάβασης από το γήινο στο υπερβατικό, από την αφάνεια στην αποκάλυψη. Εκεί όπου η αυτοκράτειρα, υψωμένη στον γυναικωνίτη, έβλεπε ολόκληρη την οικουμένη συγκεντρωμένη μέσα σε έναν ναό,τον Πατριάρχη, τον αυτοκράτορα, την αυλή και το πλήρωμα του λαού.
Κάθε πέτρα, κάθε διάδρομος, κάθε θρόνος και κίονας δεν ήταν τυχαία τοποθετημένα,όλα μιλούσαν για την ιερή αποστολή της Κωνσταντινούπολης, ως Νέας Ρώμης και πνευματικού κέντρου του κόσμου. Εκεί, κάτω από τον αχανή θόλο που έμοιαζε να αιωρείται, η Βασιλεύουσα έπαιρνε σάρκα και οστά μια πόλη που έζησε αιώνες, ένδοξη και μοναδική, με την Αγία Σοφία ως το ζωντανό της σύμβολο.
Σήμερα, κάτω από τον ίδιο αχανή θόλο που μοιάζει να αιωρείται, η Αγία Σοφία συνεχίζει να σιωπά, μα και να μαρτυρεί. Σιωπά για τους αιώνες που πέρασαν, μαρτυρεί την αλήθεια ότι ανήκει στην Ορθοδοξία. Γιατί όπως άντεξε την πτώση, την αιχμαλωσία και την αλλοίωση, έτσι θα έρθει η ώρα να ξαναλάμψει ως εκκλησία, να ακουστεί ξανά μέσα της το «Δόξα Σοι ο Θεός» και να ενωθεί το χθες με το αύριο σε μια νέα, αιώνια Λειτουργία!!
Στυλ. Καβάζης
*Κοχλίας λεγόταν η στριφογυριστή αυτή άνοδος – αντί για σκάλα – που δεν είχε σκαλοπάτια και σε ανέβαζε στο υπερώον ,στον γυναικωνίτη.Δεν ήταν εντός του κυρίως ναού ,αλλά εξωτερικά και σκοτεινή δίχως κανένα παράθυρο.
