Οι Ρωμιοί ν΄ανοίξουν τώρα ελληνικό σχολείο;
Κάναμε αμάν και πώς να φύγουν και τώρα ελληνικό σχολείο;
Αλλά με βλέπανε ότι ήμουνα πολύ σταθερή και πολύ γερή στα θέλω μου.
Μου κρύβανε τους φακέλους, αλλά βρέθηκαν κανένα-δυο άνθρωποι που εκτίμησαν αυτό που ήμουν και με βοήθησαν..»
Η ιστορία της Άννας Κουζουμά
Η Άννα μεγάλωσε στην Ίμβρο, μέχρι που το τουρκικό κράτος έκλεισε το ελληνικό σχολείο. Τριάντα χρόνια μετά, επέστρεψε στο νησί της για να το ανοίξει ξανά..
Η Άννα Κουτσομάλλη είναι από την Ίμβρο.
Το 1964 έφυγε από το νησί γιατί ούτε εκείνη αλλά ούτε και ο πατέρας της ήθελαν να πάει σε Τουρκικό σχολείο.
Πήγε στην Πρίγκηπο, έπειτα στην Αθήνα για να καταλήξει ξανά στο νησί που γεννήθηκε έχοντας έναν μεγάλο σκοπό:
Να ανοίξει ξανά το Ελληνικό σχολείο, το οποίο και έκανε το 2013…
”Το σχολείο ακολουθεί την ιστορία του νησιού. Σύμφωνα με την περιλάλητη Συνθήκη της Λωζάννης, η Ιμβρος και η Τένεδος θα απολάμβαναν καθεστώτος ειδικής διοικητικής οργάνωσης, λόγω του αμιγώς ελληνορθόδοξου πληθυσμού τους. Ωστόσο, ο εκτελεστικός νόμος του 1927 αναίρεσε την ελληνοφωνία των σχολείων, ορίζοντας ότι στο περιθώριο και μόνον του τουρκόγλωσσου προγράμματος θα διδάσκονταν η ελληνική γλώσσα και τα θρησκευτικά. Τότε τα μισά σχολεία στην Ίμβρο (και όλα τα σχολεία της Τενέδου) έχασαν τον μειονοτικό τους χαρακτήρα. Το 1945, μαζί με τους πρώτους εποίκους, επιβάλλεται αποκλειστικά τουρκοφωνία σε όλα τα σχολεία, η οποία διαρκεί μέχρι το 1951, οπότε υπό την επιρροή της ελληνοτουρκικής προσέγγισης επικρατεί νέα ερμηνεία της ίδιας νομοθεσίας του 1927 και τα μειονοτικά σχολεία επανακτούν την ελληνοφωνία τους. Το 1964, υπό τη σκιά του Κυπριακού και μαζικής εγκατάστασης εποίκων, τα σχολεία επανέρχονται στην αποκλειστική τουρκοφωνία, οδηγώντας τον ελληνορθόδοξο πληθυσμό βίαια και οριστικά μακριά από το νησί.
Σήμερα, ενώ βρίσκεται πάντοτε εν ισχύι η νομοθεσία του 1927, το σχολείο ξανάνοιξε για τους ελληνορθόδοξους μαθητές. Πρόκειται για μία διοικητική διευθέτηση, χωρίς νομοθετική ή συνταγματική βάση, σαν αυτές που συνηθίζει η διοίκηση Ερντογάν, ώστε να μπορεί ανά πάσα στιγμή να την ανακαλεί. Ωστόσο, το γεγονός δίνει κουράγιο και δύναμη στους Ιμβριους να συνεχίσουν την προσπάθεια για την προστασία της μειονοτικής τους ταυτότητας. Άλλωστε, ξέρουν ότι οι αγώνες κερδίζονται και χάνονται στο νησί και όχι στα διπλωματικά γραφεία.”
Του Γιάννη Κτιστάκι
