Λεφτέρ... Ο ελληνικής καταγωγής, θρύλος της Φενερμπαχτσέ

Ο Λευτέρης Αντωνιάδης ή Κιουτσουκαντωνιάδης (Τούρκικα: Lefter Küçükandonyadis, ήταν τούρκος ποδοσφαιριστής ελληνικής καταγωγής, από την Πρίγκηπο και υπήρξε ένας θρύλος του τουρκικού ποδοσφαίρου.

Ήταν ένας από τους καλύτερους παίκτες παγκοσμίως τη δεκαετία του ’50.

Αγωνίστηκε 46 φορές με την Εθνική ομάδα της Τουρκίας από το 1948 ως το 1963, από τις οποίες τις εννιά ως αρχηγός, ενώ είχε και τέσσερις συμμετοχές με την Ολυμπιακή ομάδα στους Ολυμπιακούς αγώνες του 1948 στο Λονδίνο.

Ο Λευτέρης Αντωνιάδης γεννήθηκε το 1925 στην Πρίγκηπο από Έλληνες γονείς.

Ο πατέρας του ήταν ψαράς και ονομαζόταν Χριστοφής Αντωνιάδης. Η μητέρα του λεγόταν Αργυρώ και είχε άλλα δέκα παιδιά.

Ποδοσφαιριστής υπήρξε και ο αδελφός του Παναγής Αντωνιάδης στην ομάδα του Πέρα Κλουμπ.

Στον Λευτέρη, επειδή ήταν μικρόσωμος, κόλλησαν το παρατσούκλι “Κιουτσούκ” (τουρκικά ο μικρός) και το τουρκικό επώνυμό του καταγράφηκε ως Κιουτσουκαντωνιάδης.

Ο Αντωνιάδης δημιούργησε οικογένεια με τη σύζυγό του Σταυριανή Μπεκιάρη (του Ιωάννη και της Μαρίας), αποκτώντας τρία παιδιά.

Άρχισε την ποδοσφαιρική του καριέρα στην Τακσίμ Σπορ (Taksim Spor), μια συνοικιακή ομάδα της Πόλης.

Το 1947 πήρε μεταγραφή στη Φενερμπαχτσέ κι αμέσως άρχισε να διακρίνεται το ταλέντο του.

Το 1951 πήρε μεταγραφή στην ιταλική Φιορεντίνα, ο πρώτος ποδοσφαιριστής από την Τουρκία που μεταγράφηκε στο εξωτερικό επ’ αμοιβή. Την επόμενη χρονιά αγωνίστηκε στη γαλλική Νις.

Έπειτα επέστρεψε στη Φενερμπαχτσέ, με την οποία αγωνίστηκε σχεδόν ως το τέλος της καριέρας του.

Μέχρι σήμερα είναι ο δεύτερος σε συμμετοχές ποδοσφαιριστής της ομάδας. Με τη Φενέρ κατέκτησε δύο πρωταθλήματα Κωνσταντινούπολης κι από το 1959 που ιδρύθηκε η εθνική κατηγορία (Turkish League) τρεις εθνικούς τίτλους (1959, 1961, 1964).

Αν και αγωνίστηκε μόνο σε έξι πρωταθλήματα, παραμένει ως τώρα ο τρίτος σε συμμετοχές (151) και γκολ (74) παίκτης της ομάδας.

Συνολικά με τη Φενέρ από το 1947 ως το 1964 αγωνίστηκε σε 615 ματς σκοράροντας 423 γκολ.

Μάλιστα το 1953-54 αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος.

Το 1964 πήρε μεταγραφή στην ΑΕΚ αν και ήταν ήδη 39 ετών.

Όμως πρόλαβε να αγωνιστεί μόνο σε πέντε ματς σκοράροντας δύο γκολ.

Τραυματίστηκε σε έναν αγώνα με τον Ηρακλή Θεσσαλονίκης και αναγκάστηκε να τερματίσει την καριέρα του.

Αγωνίστηκε 50 φορές στην τουρκική εθνική ομάδα, αν και επισήμως αναφέρονται 46 συμμετοχές, τις 9 ως αρχηγός.

Οι άλλες τέσσερις ήταν με την ολυμπιακή ομάδα.

Μετείχε στην Ολυμπιάδα του 1948, όπου έπαιξε και στους δύο αγώνες που έδωσε η Τουρκία: φάση των 16 με Κίνα (4-0), προημιτελικά με Γιουγκοσλαβία (1-3), ενώ πέτυχε ένα γκολ, το τέταρτο της ομάδας του κατά της Κίνας στο 87′.

Το ντεμπούτο και το παρθενικό γκολ του Αντωνιάδη με την Εθνική Τουρκίας ήταν στην φιλική νίκη με 3-1 (Βικελίδης 70′ – Κιρτσάν 9′, Αντωνιάδης 20′, Γκιουλεσίν 74′) επί της Εθνικής Ελλάδας στο γήπεδο της Λεωφόρου στις 23 Απριλίου 1948.

Έπαιξε στα τελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1954, όπου έφερε το περιβραχιόνιο του αρχηγού, ενώ πέτυχε δύο γκολ, ένα κατά της Δυτικής Γερμανίας και ένα κατά της Νότιας Κορέας. Την ίδια χρονιά επιλέχτηκε στη Μικτή Κόσμου.

Υπήρξε επί τέσσερις δεκαετίες κορυφαίος σκόρερ του τουρκικού εθνικού συγκροτήματος με τα 21 τέρματα που σημείωσε, μέχρι το 1997 που τον ξεπέρασε ο Χακάν Σουκούρ, ενώ ακόμα και σήμερα παραμένει στην τέταρτη θέση των σκόρερ της Εθνικής Τουρκίας.

Υπήρξε ο πρώτος ποδοσφαιριστής της Τουρκίας που τιμήθηκε με το Χρυσό μετάλλιο της τουρκικής ομοσπονδίας.

Όταν σταμάτησε το ποδόσφαιρο εργάστηκε ως προπονητής.

Αρχικά στην Αθήνα στο Αιγάλεω κι έπειτα στη Νότια Αφρική στη Supersport United του Γιοχάνεσμπουργκ.
Το 1967 επέστρεψε στην Τουρκία, όπου δούλεψε ως προπονητής κυρίως στις ομάδες Σαμσουνσπόρ, Ορντουσπόρ, Μερσίν Ιντμάν Γιουρντού και Μπόλουσπορ.

Λεφτέρ, όπως τον αποκαλούσαν οι Τούρκοι, είχε το παρατσούκλι Ordinaryüs, δηλαδή καθηγητής, διότι είχε άνεση στο σκοράρισμα και σχεδόν πάντα έβρισκε τα δίκτυα με σιγουριά.

Λέγεται ότι δεν είχε χάσει ποτέ πέναλτι.

Το όνομά του είναι θρύλος μεταξύ των οπαδών της Φενερμπαχτσέ, οι οποίοι ακόμα τραγουδούν το σύνθημα: ‘Ver Lefter’e, Yazsin Deftere’, που σημαίνει «Δώσε στον Λευτέρη, θα γράψει στο τεφτέρι».

Ο Λευτέρης μετείχε στην ομάδα της Εθνικής Τουρκίας, που είχε καταφέρει να νικήσει τη θρυλική ουγγρική ομάδα του Φέρεντς Πούσκας το 1956 με 3-1 και μάλιστα είχε πετύχει δύο γκολ.

Μετά το ματς οι Ούγγροι παραδέχτηκαν την ανωτερότητα των αντιπάλων τους, λέγοντας πως αν η Τουρκία είχε παίξει έτσι και το 1954 στα τελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου, θα είχε σίγουρα τερματίσει στην τετράδα.

Τα τελευταία χρόνια ζούσε στο νησί Πρίγκηπος (Büyükada), το μεγαλύτερο των Πριγκιποννήσων, όπου ένας δρόμος φέρει το όνομά του. Δρόμος με το όνομά του υπάρχει και στην Πόλη.

Πέθανε στις 13 Ιανουαρίου 2012 σε ηλικία 86 ετών σε νοσοκομείο της Κωνσταντινούπολης, όπου νοσηλευόταν με προβλήματα υγείας τις τελευταίες ημέρες.

Πρώτος σκόρερ στο πρωτάθλημα Τουρκίας: 1950, 1957–58
Πρώτος σκόρερ στο πρωτάθλημα Κωνσταντινούπολης: 1947–48, 1953–54
Μέλος της Μικτής Κόσμου: 1954
Χρυσό μετάλλιο τιμής της τουρκικής ομοσπονδίας
Ο δρόμος μπροστά από την πατρική οικία στην Πρίγκηπο φέρει το όνομά του
Το προπονητικό κέντρο της Φενέρμπαχτσέ φέρει το όνομά του (Fenerbahçe Dereağzı Lefter Küçükandonyadis Tesisleri)
Στις 3 Μαΐου του 2009 έγιναν τα αποκαλυπτήρια του αγάλματός του σε πλατεία της συνοικίας Καντικιόι. (Χαλκηδόνα) της Κωνσταντινούπολης.